Vlaanderen lanceert grootschalige uitstootmeetcampagne in verkeer in voorjaar 2026

Met de techniek van 'remote sensing' voerde Vlaanderen in 2019 een van de grootste onderzoeken in Europa uit naar de echte uitstoot in het verkeer. Daaruit bleek dat 5 tot 10% van de vrachtwagens die rondreden tijdens de meetcampagne in Vlaanderen AdBlue fraude pleegde en dat 80% van de fijn stof uitstoot afkomstig was van slechts 10% probleemvoertuigen, vaak met verwijderde roetfilter. Omdat de data van de vorige meting intussen meer dan 6 jaar oud is, lanceert de Vlaamse regering in het voorjaar 2026 een nieuwe grootschalige meetcampagne. “Als N-VA vinden we het goed dat de minister de meetcampagne herhaalt, maar bovenal moet de emissiefraude op vlak van vrachtverkeer verder aangepakt worden. Emissiefraude bij de 5-10% te vervuilende en frauderende vrachtwagens aanpakken kan voor een enorme daling van de schadelijke uitstoot zorgen”, aldus Pieters. De minister geeft nog mee dat cijfers aantonen dat stationair meten op vaste plaatsen veel beter werkt dan zogenaamde ‘plume chasing’ of ‘snuffelwagens’. 

In het kader van het Luchtbeleidsplan van de vorige Vlaamse regering werd in 2019 voor het eerst de techniek van ‘remote sensing’ gebruikt in Vlaanderen. Daarbij meten innovatieve sensoren allerlei parameters van voorbijrijdende auto’s om zo de werkelijke uitstoot van voorbijrijdende voertuigen te bepalen. Bij het onderzoek is zo de uitstoot van 200.000 auto’s op de Vlaamse gewestwegen gemeten. De conclusies daarvan waren stevig. Concreet waren er twee groepen die te veel uitstoten. De eerste groep waren de dieselvoertuigen van voor 2019. Dat heeft te maken met de zogenoemde Dieselgate-affaire waarbij voertuigen op papier veel minder leken uit te stoten dan in werkelijkheid het geval was. De tweede groep zijn de hardleerse fraudeurs. 5 tot 10% van de vrachtwagens die rondreden in Vlaanderen pleegde AdBlue fraude en 80% van de fijn stof uitstoot afkomstig was van slechts 10% probleemvoertuigen, vaak met verwijderde roetfilter. 

In een antwoord op een schriftelijke vraag van Vlaams parlementslid Andy Pieters (N-VA) kondigt Vlaams minister van Omgeving Jo Brouns een herhaling van de meetcampagne aan in het voorjaar 2026. “Rekening houdend met de natuurlijke vlootvernieuwing, is de dataset aan actualisatie toe, te meer om de duurzaamheid van emissieprestaties te beoordelen van voertuigen gehomologeerd volgens recente emissiestandaarden. (…) Het is de bedoeling dat de meetcampagne in de eerste jaarhelft van 2026 wordt uitgevoerd. Eind 2026 wordt de rapportering van het analysewerk verwacht”, klinkt het antwoord.

Pieters vindt het goed om zes jaar na de eerste meting een nieuwe stand van zaken in het wegtransport op te maken via een nieuwe meetcampagne, maar wijst bovenal op de belangrijkste prioriteit: het aanpakken van de fraude bij vrachtverkeer. “Een nieuw en actueel inzicht in de werkelijke emissieprestaties van voertuigen geeft ons de mogelijkheid om het beleid, de handhavingsprioriteiten en de wetgeving te verbeteren. Tegelijk is fraude in alle gevallen aanpakken een kwestie van rechtvaardigheid. Emissiefraude bij de 5-10% te vervuilende en frauderende vrachtwagens terugdringen bovendien kan voor een enorme daling van de schadelijke uitstoot zorgen. En gezonde lucht, daar heeft de Vlaming recht op”, aldus Pieters.

In Vlaanderen krijgen diverse technologieën voor emissiemonitoring een kans: naast proefprojecten met stationaire remote sensing in 2019 en 2021, is ook ervaring opgedaan met mobiele plume chasing, onder meer via de handhavingsacties van de Vlaamse Belastingdienst. Uit de analyse van de resultaten van de inzet van plume chasers of snuffelwagens blijkt dat de hitratio (rond 38%) veel lager is dan de wegkantcontroles die werden georganiseerd tijdens het pilootproject met remote sensing in 2019 (hitratio's van 84% op tijdsgewogen veel meer intercepties). “Op basis van de specificaties van de beschikbare technologieën en de ervaring die binnen Vlaanderen bestaat met emissiemonitoring, kan gesteld worden dat stationaire remote sensing op dit ogenblik de meest mature technologie is met de vereiste capaciteit om een statistisch significant deel van de vloot kosten-efficiënt te monitoren”, aldus de minister.

De exacte meetlocaties zijn nog niet vastgelegd. Het is de bedoeling emissiemetingen te organiseren op een beperkt aantal meetsites verspreid over Vlaanderen, bij voorkeur op grote verkeersassen met een hoog verkeersvolume. De bedoeling is alle data van emissiemonitoringsensoren te verzamelen in een gemeenschappelijk ICT-platform dat momenteel in uitbouw is.