474 bedrijven mogen kobalt lozen: Vlaanderen laat lozingsvergunningen evalueren

In Vlaanderen hebben 474 bedrijven een vergunning waarmee ze onder meer de zorgwekkende stof kobalt mogen lozen in oppervlaktewater. Om de waterkwaliteitsdoelen te behalen start Vlaams minister van Omgeving Jo Brouns een evaluatieprogramma op voor de meest impactvolle lozers. Dat kan leiden tot een verstrenging van de vergunning. Dat blijkt uit een schriftelijk antwoord aan Vlaams parlementslid Andy Pieters (N-VA). Pieters vindt het goed dat de minister de inspanningen voor een betere waterkwaliteit verhoogt, maar roept de minister op niet alleen de industrie te viseren. “Kobalt kent verschillende bronnen, de industrie is daar één van. Als we onze waterkwaliteit willen verbeteren moeten we alle bronnen onder de loep durven nemen”, aldus Pieters, die vraagt voldoende rechtszekerheid te bieden aan de betrokken bedrijven.

Kobalt is een zorgwekkende stof omdat het in bepaalde verbindingen gevolgen kan hebben voor de gezondheid en ons leefmilieu. Vlaanderen kent -net als vele andere Europese landen- al enige tijd een probleem van vervuiling van oppervlaktewater door kobalt. In ongeveer de helft van de Vlaamse waterlopen worden volgens de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) normoverschrijdingen voor kobalt gemeten. Dat willen zeggen dat de gedetecteerde concentraties naar beneden moeten. De bronnen daarvan zijn divers: bodemerosie, bemesting in de landbouw én industriële lozingen. Kobalt wordt ook onder meer toegevoegd aan veevoer omdat daaruit vitamine B12 wordt gevormd.

Op vandaag zijn er in totaal in Vlaanderen 474 bedrijven die vergund zijn voor kobaltlozingen in oppervlaktewater. De vergunningen zijn verleend door alle verschillende bestuursniveaus. Daarom start de Vlaamse overheid een evaluatieprogramma op voor de meest impactvolle lozers om na te gaan of deze compatibel zijn met de waterkwaliteitsdoelen. Dat meldt Vlaams minister van Omgeving Jo Brouns weten in een schriftelijk antwoord aan Vlaams parlementslid Andy Pieters (N-VA).  

“VMM zal aan de hand van de zogenaamde Wezertool de impact berekenen van de lozing op de kwaliteit van het ontvangende oppervlaktewater en evalueren of deze lozing niet in strijd is met de doelen van de KRW. Het bedrijf in kwestie zal dan moeten onderzoeken of er verdergaande maatregelen mogelijk zijn en die implementeren, waardoor de kobaltnormen in de vergunning kunnen verstrengd worden”, aldus Brouns.   

Pieters vindt het positief dat de minister de inspanningen verhoogt om te zorgen voor een betere waterkwaliteit, maar vraagt de minister om alle bronnen van kobalt onder de loep te nemen. “Kobalt kent verschillende bronnen, de industrie is daar één van. Als we onze waterkwaliteit willen verbeteren moeten we alle bronnen onder de loep nemen. Het is daarenboven cruciaal voor de rechtszekerheid dat de betrokken bedrijven voldoende begeleid worden in het evaluatieproces. We vragen daar voldoende aandacht voor”, zegt Pieters. 

Het Vlaamse actieplan rond Zeer Zorgwekkende Stoffen wil tegen 2050 verontreiniging met zeer zorgwekkende stoffen in lucht, water, bodem terugdringen tot aanvaardbare risico’s. Sinds 1 juni 2025 is daarom het toezicht op bedrijfsafvalwaterlozingen ook verscherpt, o.a. om te voorkomen dat lozingen de toestand van waterlopen verslechteren of het behalen van goede toestand verhinderen.