Europees Hof van Justitie moet zich uitspreken over Vlaams Natuurdecreet

Is het Vlaamse Natuurdecreet in strijd met de Europese Habitatrichtlijn? Daarover moet het Europees Hof van Justitie zich buigen door een zogenaamde prejudiciële vraag van de Vlaamse Raad voor Vergunningsbetwisting. In het kader van een meldingsplichtige grondwaterwinning in de Limburgse gemeente Peer waarbij de effecten op de beschermde natuur niet zorgvuldig onderzocht werden, stelt de rechtbank vast dat de Vlaamse regelgeving mogelijk conflicteert met de Europese richtlijnen. Vlaams parlementslid Andy Pieters (N-VA) wijst op het belang van de uitspraak van het Hof van Justitie: “De huidige situatie biedt te weinig rechtszekerheid, zo blijkt uit dit dossier. Evident is het cruciaal dat we onze beschermde natuur niet uitdrogen. Als het Hof zegt dat het Vlaamse Natuurdecreet van 1997 aangepast moet worden, staan we echter voor een wetgevend huzarenstukje om tot een werkbaar geheel te komen”, klinkt het.

Het Vlaamse Natuurdecreet dateert van 1997 en stelt dat een passende beoordeling, een gedetailleerd impactonderzoek op de beschermde natuurhabitats, enkel verplicht is wanneer het om een vergunningsplichtig project gaat met impact op de Europees beschermde natuur. Meldingsplichtige projecten vallen niet onder die verplichting. De Raad voor Vergunningsbetwistingen vraagt nu aan het Hof van Justitie of die beperking overeenstemt met het Unierecht.

Aanleiding is een dossier van het college van burgemeester en schepenen van de stad Peer. Die nam op 24 november 2023 akte van de melding van een grondwaterwinning. Een milieuvereniging vordert de vernietiging van die aktename, omdat de effecten ervan op de beschermde natuur niet zorgvuldig werden onderzocht in de passende beoordeling. De aanvrager vindt die kritiek niet relevant, aangezien een passende beoordeling sowieso niet verplicht was voor meldingsplichtige activiteiten.

De rechtbank is minder zeker, zo blijkt. De Raad vraagt aan het Hof van Justitie van de Europese Unie of die beperking in het Vlaamse Natuurdecreet wel overeenstemt met artikel 6, lid 3 van de Habitatrichtlijn, dat het enkel heeft over een ‘project’.

Volgens Vlaams parlementslid Andy Pieters (N-VA) kan het antwoord van het Hof een bijzonder grote impact hebben op de vergunningverlening van grondwaterwinningen in Vlaanderen. “Sowieso is er betere wetgeving nodig in het kader van de Blue Deal om ervoor te zorgen dat onze natuurgebieden niet uitdrogen. Als het Hof echter zegt dat het Vlaamse Natuurdecreet van 1997 aangepast moet worden, staan we voor een wetgevend huzarenstukje om tot een werkbaar geheel te komen in Vlaanderen. Rechtszekerheid staat of valt echter met correcte regelgeving, dus moeilijk gaat ook”, aldus Pieters.

Pieters diende vorige maand in het Vlaams Parlement zelf een conceptnota in waarmee hij juridische knelpunten rond hydrologisch herstel en Blue Deal investeringen wil wegwerken. Eén van de 22 actiepunten daarbij was al een betere integratie van het Natuurdecreet, het Bosdecreet en de Europese geldende wetgeving, die nu erg versnipperd is omgezet. Het nakende antwoord van het Europees Hof van Justitie wordt daarbij best mee opgenomen.