In 2025 19 miljoen euro om gerenommeerde onderzoekers (terug) naar Vlaanderen te halen

Het zogenaamde ‘brain gain’-programma Odysseus van het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek (FWO) zijn in 2024 maar liefst 12 onderzoekers die in het buitenland actief waren, (terug) naar Vlaanderen gehaald. Twee daarvan komen uit de Verenigde Staten. Dat meldde Vlaams minister-president Matthias Diependaele op een vraag van Vlaams volksvertegenwoordiger Andy Pieters (N-VA) in de commissie Economie van het Vlaams Parlement. Ook in 2025 is voor het nieuwe Odysseusprogramma 19 miljoen euro beschikbaar. “De versterking van dit brain gain programma is cruciaal om buitenlandse opportuniteiten te grijpen en kwaliteitsvolle onderzoekers te verankeren bij Vlaamse onderwijs- en onderzoeksinstellingen. Maar evident moet de lat hoog blijven liggen”, aldus Pieters.

FWO poogt met het programma excellente onderzoekers, die in het buitenland werkzaam zijn, naar Vlaanderen te halen. Sommigen, om terug ‘thuis’ te komen, anderen omdat ze aangetrokken worden door de hoge kwaliteit aan kennis en omkadering die Vlaanderen in onderzoek te bieden heeft. Het overgrote merendeel van hen blijft ook in Vlaanderen actief in de periode na het gefinancierde onderzoek.

In 2024 heeft het Odysseusprogramma 12 onderzoekers op die manier (terug) naar Vlaanderen gehaald. Twee daarvan komen uit de Verenigde Staten. “Met de geopolitieke situatie is duidelijk dat er zich vandaag, onder meer in de Verenigde Staten, een unieke opportuniteit aandient om toponderzoekers naar Vlaanderen te halen. Wordt het een overspoeling? Wellicht niet. Maar toch zijn er opportuniteiten niet uitgesloten. Daarom is het belangrijk dat het Odysseusprogramma ook in 2025 op voldoende middelen kan rekenen”, bepleitte Pieters.

De minister-president beaamde dat en kondigde aan dat in 2025 maar liefst 19 miljoen euro beschikbaar is. Al waarschuwde hij ook voor het belang van excellentie. “Het is niet de bedoeling een onderzoeksvluchtelingenoord te worden. Het moet gaan om toponderzoek met bijzondere meerwaarde, excellentie, dat spreekt voor zich”, stelde hij.

“Mensen die een bijdrage kunnen leveren aan onze kennismaatschappij, onze universiteiten kunnen versterken en innovatie kunnen aandrijven. Daar moet het om gaan. Daarom moeten we onze voelsprieten uitsteken. Het zou zonde zijn mocht al dat talent uitsluitend richting Frankrijk of het Verenigd Koninkrijk vertrekken. Maar evident met bewaking van kwaliteit en excellentie”, besluit Pieters.