Vlaamse regering wil Europese financieringskanalen waterweerbaarheid

De Vlaamse regering heeft Vlaams minister van Omgeving Jo Brouns belast met de opdracht een plan van aanpak uit te werken om toekomstige Europese financieringskanalen voor waterweerbaarheid optimaal naar Vlaanderen te trekken. Dat is één van de reacties van de Vlaamse regering over de EU Water Resilience Initiative dat begin juni gelanceerd werd. De regering bereikte daarover vorige vrijdag een akkoord. “Vlaanderen ondersteunt het Europees initiatief voor waterweerbaarheid en dat is een goede zaak”, reageert Vlaams parlementslid Andy Pieters (N-VA). “Tegelijk willen we het Europese initiatief ten volle benutten als turbo op de nakende Blue Deal 2.0. Extra financiering vanuit Europa, zoals in het verleden, zou dan ook de volgende stap moeten zijn”.

De Europese Commissie publiceerde op 4 juni haar EU Water Resilience Initiative (WRI). De EC informeert via de WRI de lidstaten over de inhoudelijke uitwerking van de prioritaire beleidslijn waterweerbaarheid en in welke regelgevende en andere initiatieven dit de komende jaren verder wordt uitgewerkt. De finale politieke discussie op Europees niveau over dit onderwerp volgt in de tweede helft van 2025 onder Deens voorzitterschap met een aanname van Raadsconclusies eind oktober 2025. Om hiertoe voldoende voor te bereiden werd afgelopen vrijdag een akkoord bereikt over de Vlaamse standpunten én het vervolgtraject.

Om Europa op weg te helpen naar waterweerbaarheid, zal de Commissie werken aan drie doelstellingen: 

1.   Herstel en bescherming van de watercyclus als basis voor de watervoorziening. 

2.   Samen met burgers en economische actoren een water-intelligente economie uitbouwen op een manier die het concurrentievermogen van de EU ondersteunt, economische investeringen aantrekt en de waterindustrie in de EU bevordert. 

3.   Zorgen voor schoon en betaalbaar water en waterzuiveringsvoorzieningen voor iedereen en consumenten meer weerbaar maken op het gebied van water

Belangrijk daarbij zijn de natuurgebaseerde oplossingen. Naar voorbeeld van de Vlaamse Blue Deal, roept de Europese waterweerbaarheidsvisie op om zoveel mogelijk in te zetten op een integrale aanpak in het waterbeleid zoals vastgelegd in de Kaderrichtlijn Water, de Overstromingsrichtlijn en de Verordening voor Natuurherstel, en dit om zoveel mogelijk met natuurgebaseerde oplossingen te werken. Ook de aanpak van zeer zorgwekkende stoffen zoals PFAS maakt deel uit van de visie.

De Vlaamse Regering ondersteunt deze strategische focus en waardeert het Europese kader dat lidstaten helpt bij de overgang naar duurzame watersystemen. Ze geeft ook aan dat Vlaanderen al vooruitgang heeft geboekt met de Blue Deal en zal deze aanpak verder versterken met Blue Deal 2.0, zo klinkt het in het afgeklopte standpunt van de Vlaamse regering.

Vlaanderen benadrukt ook het belang van voldoende financiering vanuit de EU voor waterweerbaarheidsmaatregelen en pleit voor natuurgebaseerde oplossingen en prioritaire investeringen in waterzekerheid voor de landbouw- en industriesector. Daarom krijgt bevoegd minister Brouns expliciet de opdracht om toekomstige financieringskanalen voor waterweerbaarheid optimaal te benutten en hiervoor een plan van aanpak uit te werken.

Vlaams parlementslid Andy Pieters van N-VA pleit al vanaf dag één in het parlement voor een EU Blue Deal mét extra financiering. “Door de toenemende gevolgen van de klimaatverandering moet Vlaanderen zich wapenen en investeren in klimaatadaptatie. Hiermee zijn we beter voorbereid op extreme weersomstandigheden en kunnen we overstromingen en droogteperiodes beter opvangen. Het regeerakkoord maakt duidelijk dat er een Blue Deal 2.0 moet komen met grote investeringen in ruimte voor water. Die verwachten we binnen enkele weken. Maar bovenop die inspanningen is het nodig om op Europees niveau te blijven aandringen op extra financiering zodat er een turbo kan komen op de Vlaamse inspanningen”, klinkt het bij Pieters.

Wat betreft PFAS, dringt Vlaanderen aan op een Europese uitfasering met veilige alternatieven. Voor waterefficiëntie pleit Vlaanderen voor een gelijk speelveld op Europees niveau, met ruimte voor regionale verschillen. Brouns moet zich aan het standpunt van de regering houden voor de aankomende raadsvergaderingen in het najaar.

Lees het volledige standpunt van de Vlaamse regering hier.