INBO in advies aan Brouns: “Huidige normen zijn ecologisch niet te verantwoorden”

‘De normen, zoals ze nu wordt toegepast, zijn ecologisch niet te verantwoorden. Daarenboven blijkt dat bijna 40% van het landbouwgebruik in kwetsbaar natuurgebied zonder natuurbeheerplan en met nulbemesting, nog steeds in landbouwkundig intensief gebruik is als grasland of akker. Dit toont aan dat de naleving van de nulbemestingsregeling een uitdaging is’. Die pittige analyse maakt het Instituut voor Natuur en Bosonderzoek (INBO) in een advies aan de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) van bevoegd minister Jo Brouns. De studie werd in januari gepubliceerd, maar geraakt nu pas bekend. Volgens Vlaams parlementslid Andy Pieters (N-VA) doet INBO concrete beleidsaanbevelingen aan de minister met het oog op minder stikstof en bemesting in kwetsbare natuur. “Het gaat vooral om strengere handhaving in kwetsbaar natuurgebied, een lagere begrazingsnorm en een verbod op scheuren en pesticiden in kwetsbare natuur. Het is belangrijk dat de minister het advies serieus neemt en aangeeft hoe hij hier verder mee omgaat”, aldus Pieters.

INBO publiceerde in januari een nieuwe studie in opdracht van de Vlaamse Landmaatschappij van Vlaams minister van Omgeving Jo Brouns. Deze studie heeft tot doel de begrazingsnorm, die samenhangt met de mestbeperkingen en ook in rekening werden gebracht in het stikstofakkoord, in kwetsbaar natuurgebied te evalueren. In deze studie, die tot vandaag onder de radar bleef, staan een aantal opvallende vaststellingen. 

“De oppervlakte intensieve akkerbouwgewassen en productieve graslanden in kwetsbaar gebied natuur waar nulbemesting geldt, toont aan dat de nulbemestingsregels op vrij grote schaal worden overtreden. De handhaving verloopt dus moeizaam. Bovendien blijkt nulbemesting alleen niet voldoende om soortenrijke graslanden te ontwikkelen en in stand te houden. INBO stelt daarom volgende vier extra vereisten voor: een verbod op bijvoederen, een verbod op akkerbouw, een verbod op scheuren van graslanden en een verbod op gebruik van bestrijdingsmiddelen”, klinkt het in de studie.

Ook de zogenaamde begrazingsnorm van 2 grootvee-eenheden (GVE) per hectare uit het stikstofakkoord blijkt volgens INBO eveneens te hoog. “Er zou kunnen worden overwogen om de norm van 2 GVE te vervangen door bovenstaande vier verbodsbepalingen. Dit brengt evenwel onduidelijkheid voor de mestgebruiksruimte, waarvoor een duidelijke norm nodig is. Omdat de norm van 1 GVE per hectare per jaar beter aansluit bij de maximale draagkracht van soortenrijke graslanden, stelt INBO voor de norm van 2 GVE per hectare per jaar te vervangen door 1 GVE per ha”, suggereert INBO een halvering van de huidige norm.  

De huidige 100 kg stikstof uit kunstmest bovenop de begrazingsnorm, zelfs bij beperking tot 1 GVE per hectare per jaar, laat geen ontwikkeling naar soortenrijk grasland toe. “We stellen voor deze af te schaffen. Bemesting in kwetsbaar gebied natuur zou dan alleen mogelijk zijn wanneer dit wordt overeengekomen in het kader van natuurdoelen, zoals bijvoorbeeld bij fosfaatuitmijning”, aldus de experten van beleidsdomein Omgeving.

“Minstens moet deze nieuwe studie grondig geanalyseerd worden aangezien rechtszekerheid hand in hand gaat met wetenschappelijke onderbouwing”, reageert Vlaams parlementslid Andy Pieters op de studie. “We zullen de minister dan ook over de studie bevragen en willen weten hoe hij hiermee in het stikstofbeleid verder wil mee omgaan”.

Lees de studie hier: https://www.vlaanderen.be/inbo/en-GB/publications/evaluatie-van-de-begrazingsnorm-in-kwetsbaar-gebied-natuur